KOGNITIV MOSLASHUV VA PSIXOLINGVISTIK JARAYONLAR

Authors

  • F.N. Yo‘ldosheva Oriental universiteti IFK-301 guruh talabasi
  • F.X. Muratxodjayeva Ilmiy rahbar: dots

Abstract

Mazkur maqola kognitiv moslashuv va psixolingvistik jarayonlar o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni 2020–2025 yillardagi ilmiy tadqiqotlar asosida tahlil qiladi. Ayniqsa, ikki tillilik (bilingvizm) sharoitida kognitiv nazoratning tilni tushunish, ishlab chiqish va almashishdagi roli ko‘rib chiqilgan. Psixolingvistik jarayonlarda, xususan kod almashinuvi, sintaktik aniqlik va semantik tafovutlarni aniqlashda ijrochi funksiyalar muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada Stroop testi, flanker vazifalari va yozma nutq tahlili orqali kognitiv nazoratning til o‘zlashuvi va ishlanishiga qanday ta’sir ko‘rsatishi o‘rganiladi. Raqamli ta’lim muhitida esa ishchi xotira va moslashuvchanlik (kognitiv fleksibilite) o‘quv muvaffaqiyatini belgilovchi omillar sifatida namoyon bo‘ladi. Tadqiqot natijalari kognitiv nazorat va til o‘rtasidagi murakkab, lekin muvofiqlashtirilgan aloqalarni ochib beradi. Kelajakda bu yo‘nalish nevroximoya, madaniyatlararo yondashuv va shaxslararo farqlar asosida yanada kengaytirilishi mumkin.

References

1. Navruzova, N.K. & Boboyeva, N.B. (2025). The Effect of Bilingualism on Cognitive Development.

https://esiconf.org/index.php/TOSROF/article/view/3118

2. Shoumarova, F.S., Egamova, R.U. & Bozorova, V.I. (2025). The Impact of Bilingualism on Brain Function.

https://esiconf.org/index.php/SPOFS/article/view/3007

3. Xotamovna, M. F. (2024). LINGVOMADANIYATSHUNOSLIK MATNLARIDAGI REALIYALAR TASNIFI. INNOVATIVE DEVELOPMENTS AND RESEARCH IN EDUCATION, 3(30), 305-307.

4 Xotamovna, M. F. (2024). MILLIY-MADANIY BIRLIKLAR TARJIMALARINING BADIIY MATNLARDA BERILISHI. PEDAGOGICAL SCIENCES AND TEACHING METHODS, 3(34), 179-181.

5 Raxmanova, D. & Mannonova, S. (2025). Psycholinguistic Features of Communication in English and Uzbek.

https://universalpublishings.com/index.php/jsiru/article/view/11060

6 Tojimurodova, L.F. (2025). Investigating Lexical Access Latency in Trilingual Uzbek–Russian–English Speakers.

https://synchchaos.com/essay-from-tojimurodova-latofat/

7 Ozoda Eshkobilova (2024). Conceptual-Cognitive Influence of the Structure of English and Uzbek Vocabulary.

https://scientific-jl.org/tad/article/view/5969

8. Xotamovna, M. F. (2024). PROBLEMS IN SYNCHRONIC TRANSLATION IN THE DIGITAL AGE AND THEIR SOLUTIONS: PROMOTING VR TECH LABS FOR SYNCHRONIC TRANSLATION. IMRAS, 7(7), 203-205.

9. Kizi, Y. A. O., & Feruzakhon, M. (2024). THE IMAGE OF CHILDHOOD IN 19THCENTURY ENGLISH AND UZBEK LITERATURE. Central Asian Journal of Education and Innovation, 3(6-1), 10-12.

10. Sattarova, N.O. (2022). Psycholinguistics: One of the Modern Branches of Linguistics.

https://geniusjournals.org/index.php/ejlat/article/view/522

11. Davlatova, H.U. & Rustamova, D. (2024). The Role of Psycholinguistics in Foreign Language Education.

https://www.kuey.net/index.php/kuey/article/view/5974

12. Dilrabo B.K. Bakhronova et al. (2023). Psycholinguistic Factors of Foreign Language Teaching.

https://www.researchgate.net/publication/377721868_Psycholinguistic_Fact ors_of_Foreign_Language_Teaching_To_Students_and_Cadets_on_the_example_of_the_Uzbek_language

Downloads

Published

2025-06-29