«ИНТЕГРАЦИЯ МАТЕМАТИЧЕСКИХ ЕСТЕСТВЕННОНАУЧНЫХ ПОНЯТИЙ В НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЕ: ОПЫТ И ПЕРСПЕКТИВЫ»
Abstract
Статья посвящена анализу теоретических основ, практики и перспектив интеграции математических и естественнонаучных понятий в начальном образовании. Отмечается, что такой подход способствует формированию целостного мировоззрения, мотивации, критического мышления и других навыков XXI века. Представлена методология квазиэкспериментального исследования с описанием ключевых параметров. Сделан вывод о высокой педагогической ценности интегрированного обучения в рамках современных образовательных парадигм, таких как STEM/STEAM, при условии должной подготовки учителей и институциональной поддержки.
References
1. Finn, M.K., Mazzei, R., Drechsler, B., Telkamp, Z., Rao, M., Agrawal, P., & McAlister, A. (2023). How informal science education influences elementary students' perceptions of science and themselves. arXiv preprint arXiv:2306.06014. https://arxiv.org/abs/2306.06014arXiv
2. Kaur, T., Kersting, M., Blair, D., Adams, K., Treagust, D., Santoso, J., Popkova, A., Boublil, S., Zadnik, M., Ju, L., Wood, D., Horne, E., & McGoran, D. (2023). Developing and implementing an Einsteinian science curriculum from Years 3 to 10: Part A Concepts, rationale and learning outcomes. arXiv preprint arXiv:2306.17342. https://arxiv.org/abs/2306.17342arXiv
3. Lonshakova, A., Blair, D.G., Treagust, D.F., & Zadnik, M. (2023). Powers of the Universe: Empowering primary school students with the powers of ten notation. arXiv preprint arXiv:2311.18192. https://arxiv.org/abs/2311.18192arXiv
4. Adams, K., Dattatri, R., Kaur, T., & Blair, D. (2021). Long-term impact of a primary school intervention on aspects of Einsteinian physics. arXiv preprint arXiv:2104.09773. https://arxiv.org/abs/2104.09773arXiv
5. The Times of India. (2025, May 23). Govt plans study modules to promote STEM education. https://timesofindia.indiatimes.com/city/jaipur/govt-plans-study-modules-to-promote-stem-education/articleshow/121347251.cmsThe Times of India
6. Reuters. (2025, January 24). China primary, secondary schools to beef up science education. https://www.reuters.com/world/china/china-primary-secondary-schools-beef-up-science-education-2025-01-24/Reuters
7. The Guardian. (2024, August 20). Add ice-lolly licking to England primary school curriculum, urge scientists. https://www.theguardian.com/education/article/2024/aug/20/add-ice-lolly-licking-to-england-primary-school-curriculum-urge-scientistsГардиан
8. The Times. (2024, August 20). Ice lollies and shadows: how teachers hope to make science equal. https://www.thetimes.co.uk/article/ice-lollies-and-shadows-how-teachers-hope-to-make-science-equal-t8lcmxxwnThe Times
9. The Times. (2024, October 15). Dissecting the downward trend in maths, science and tech. https://www.thetimes.co.uk/article/dissecting-downward-trend-maths-science-tech-nzvwcgd7tThe Times
10. The Times of India. (2025, May 25). Nizamabad DEO is on a mission to solve the 'fear of math'. https://timesofindia.indiatimes.com/city/hyderabad/nizamabad-deo-is-on-a-mission-to-solve-the-fear-of-math/articleshow/121540693.cmsThe Times of India+1The Times of India+1
11. Захарченко, А.С. (2025). Развитие интереса к математике как инструмент повышения мотивации к обучению у детей начальной школы. Мир педагогики и психологии, (1), 31 января. https://scipress.ru/pedagogy/articles/razvitie-interesa-k-matematike-kak-instrument-povysheniya-motivatsii-k-obucheniyu-u-detej-nachalnoj-shkoly.htmlscipress.ru
12. Иванова, А.А. (2024). Развитие интеллектуальных способностей младших школьников на уроках математики. Молодой ученый, (48), 222–224. https://moluch.ru/archive/547/119712/
13. Ахмадеева, А.А. (2023). Развитие познавательного интереса и виды его стимулирования у младших школьников. Вестник науки и образования, (10-2). https://cyberleninka.ru/article/n/razvitie-poznavatelnogo-interesa-i-vidy-ego-stimulirovaniya-u-mladshih-shkolnikovНаспортал+2Арт Талант+2Арт Талант+2
14. Бойматова, О.Г. (2021). Формирование познавательного интереса и познавательной активности младших школьников. European research, (1-38). https://cyberleninka.ru/article/n/formirovanie-poznavatelnogo-interesa-i-poznavatelnoy-aktivnosti-mladshih-shkolnikov-1Арт Талант+1Арт Талант+1
15. Горнобатова, Н.Н. (2021). Развитие познавательного интереса на уроках математики. Эксперимент и инновации в школе, (2). https://cyberleninka.ru/article/n/razvitie-poznavatelnogo-interesa-na-urokah-matematikiАрт Талант+1Арт Талант+1
16. Черемкина, О.П. (2020). Формирование познавательных интересов у младших школьников. StudNet, (2). https://cyberleninka.ru/article/n/formirovanie-poznavatelnyh-interesov-u-mladshih-shkolnikovАрт Талант
17. Шишкина, К.И. (2021). Формирование познавательного интереса у младших школьников. Universum: психология и образование, (7-85). https://cyberleninka.ru/article/n/formirovanie-poznavatelnogo-interesa-u-mladshih-shkolnikovАрт Талант
18. Эльчиева, Д.Т. (2020). Формирование познавательного интереса и познавательной активности младших школьников. European science, (4-53). https://cyberleninka.ru/article/n/formirovanie-poznavatelnogo-interesa-i-poznavatelnoy-aktivnosti-mladshih-shkolnikovАрт Талант
19. Юнусова, Э.А. (2022). Теоретические основы изучения проблемы познавательного интереса младших школьников. Проблемы современного педагогического образования, (76-2). https://cyberleninka.ru/article/n/teoreticheskie-osnovy-izucheniya-problemy-poznavatelnogo-interesa-mladshih-shkolnikovАрт Талант
20. Тошбоева, Н.Б. (2021). Особенности активных методов обучения. Экономика и социум, (5-2-84). https://cyberleninka.ru/article/n/osobennosti-aktivnyh-metodov-obucheniya-1Арт Талант
21. Салохитдинова, Н.М. (2023). Бошланғич синфларда интеграциялашган таълимни такомиллаштириш (Аниқ ва табиий фанлар мисолида). Research and Education, 2(4), 123–132. https://researchedu.org/index.php/re/article/view/3212ResearchEdu
22. Салохитдинова, Н.М. (2021). Development prospects of primary education integration (on the example of exact and natural sciences). Жамият ва инновациялар журнали, Special Issue-7, 221–225. https://scholar.google.com/scholar?oi=bibs&cluster=11965514625128930189&btnI=1&hl=ruResearchEdu
23. Салохитдинова, Н.М. (2022). Бошланғич синфларда интеграциялашган таълимни такомиллаштириш. Tamaddun. ISBN 978-9943-8417-9-6.ResearchEdu
24. Салохитдинова, Н.М., & Эрданаев, Р.Х. (2021). Рақамли дунё шароитида таълимга инновацион ёндашувнинг педагогик асослари. Янги Ўзбекистонда педагогика фанини инновацион ривожлантириш истиқболлари: назария ва амалиёт, 271–274.ResearchEdu
25. Салохитдинова, Н.М. (2020). Бошланғич синф математика фанларидан олинадиган назорат ишлари ва халқаро баҳолаш дастурлари ўртасидаги узвийликни таъминлаш (бошланғич синф математика фани мисолида). Научный вестник НамГУ, (12), 15–19.

