9-SINF KIMYO FANI DARSLARIDA “UGLEROD” MAVZUSINI O‘QITISHDA P4C (Philosophy for Children) METODIDAN FOYDALANISH
Abstract
Ushbu maqolada 9-sinf kimyo darslarida “Uglerod — hayotning asosi yoki xavf manbai?” mavzusini o‘qitishda P4C (Philosophy for Children) metodidan foydalanishning nazariy va amaliy asoslari yoritiladi. P4C metodining markazida turuvchi Community of Inquiry (COI) modeli Deweyning tajribaga asoslangan ta’lim nazariyasi hamda Peirce pragmatizmiga tayanadi. Maqolada ushbu metodning tanqidiy, ijodiy, hamkorlik va empatiya ko‘nikmalarini (4C) shakllantirishdagi roli ilmiy manbalar asosida asoslab beriladi. Shuningdek, “Uglerod — hayotning asosi yoki xavf manbai?” mavzusi bo‘yicha batafsil dars loyihasi, COI jarayonining bosqichlari, formativ baholash mezonlari va amaliy tavsiyalar keltiriladi. Natijalar P4C metodining kimyo faniga ekologik, axloqiy va ijtimoiy kontekstni integratsiya qilish hamda o‘quvchilarda chuqur fikrlashni rivojlantirishdagi samaradorligini ko‘rsatadi.References
1. Lipman, M. (2003). Philosophy for children: Some history and basic features. Analytic Teaching, 23(1), 1–16.
2. Dewey, J. (1938). Experience and education. New York, NY: Macmillan.
3. Peirce, C. S. (1931–1958). Collected papers of Charles Sanders Peirce (C. Hartshorne & P. Weiss, Eds.). Cambridge, MA: Harvard University Press.
4. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi. (2020). 9-sinf kimyo fani bo‘yicha o‘quv dasturi va metodik tavsiyalar. Toshkent: XTV nashriyoti.
5. G‘ofurova, D., & Axmedov, B. (2021). Kimyo: 9-sinf darsligi. Toshkent: O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi.
6. O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi. (2022). Yillik ekologik monitoring hisobotlari. Toshkent: EKOD.
7. Urganch Davlat Pedagogika Instituti. (2023). Pedagogik innovatsiyalar va fanlarni o‘qitishda zamonaviy yondashuvlar (Ilmiy-amaliy konferensiya materiallari). Urganch: UDPI nashriyoti.
8. Karimova, N. (2022). Tanqidiy fikrlashni rivojlantirishda P4C texnologiyasidan foydalanish. Ta’lim va Rivojlanish, 4(2), 45–52.
